Het Knipscheer orgel
In 1844 bouwt de orgelmaker Hermanus Knipscheer II een orgel voor de Eilandskerk op het Bickerseiland te Amsterdam. Het orgelfront is naar een ontwerp van Pieter Johannes Hamer, architect van de Hervormde Gemeente te Amsterdam, en daarmee uniek in het oeuvre van Knipscheer. Orgelmaker Pieter Flaes verricht in 1874 werkzaamheden aan het orgel. Door wijziging en vervanging van registers zet hij het klankbeeld naar zijn hand, passend in de geest van die tijd.
Wegens bouwvalligheid wordt de Eilandskerk in 1938 gesloten. Het orgel wordt geplaatst op de lijst van Cultuurmonumenten, samengesteld door de Nederlandse Klokken en Orgelraad, om te voorkomen dat het ten prooi zou vallen aan de oorlogsindustrie.
In de oorlogsjaren is de kerk in gebruik als gaarkeuken en is er dringend behoefte aan een nieuwe locatie voor het orgel.
Op advies van de orgelbouwkundige adviseurs Bouwman en Vetter wordt het orgel aangekocht door de Gereformeerde kerk van Strijen. Orgelmaker Ernst Leeflang plaatst het orgel in 1941/1942, past het aan in de veel kleinere kerkruimte en voegt het register Vox Celeste toe.
Tijdens de watersnood van 1953 ondervindt het orgel ernstige schade, die in 1956 met steun van het Rampenfonds wordt hersteld.
Orgelmakerij Reil restaureert het orgel in 1992 en 1996 in fases, onder toezicht van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. De situatie 1874 is daarbij het uitgangspunt. In 2020 voert genoemde firma groot onderhoud uit aan het orgel. Daarbij is het gehele pijpwerk gereinigd en waar nodig hersteld en de afdichting van de windladen verbeterd. Tevens is het orgelfront gestabiliseerd om verzakking tegen te gaan.
Orgelconcert Gereformeerde Kerk Strijen – Open Monumentendag 10 september 2022.
Wie muziek uit verschillende delen van Europa wil horen op een Amsterdams orgel door een Leidse organist, kan op de Open Monumentendag uitstekend in Strijen terecht. Daar bevindt zich in de Gereformeerde Kerk aan het Spui een kloek Knipscheerorgel uit 1844. Uitvoerende is Michiel Ras, ooit invalorganist in deze kerk en sindsdien actief in Leiden en maker van een CD met werk van Shostakovich. Naast vrolijkheid en dramatiek van Bach en spitsvondige en lichtvoetige sonates van Scarlatti, klinkt ook 20e-eeuwse muziek uit Noordoost-Europa van Sibelius en Shchedrin.
U bent van harte welkom bij dit gevarieerde concert op zaterdag 10 september om 15.00 uur. Toegang vrij.
PROGRAMMA INLOOPBESPELINGEN
In de Gereformeerde kerk, Spui 12, te Strijen
(programma bevat zowel vrijspel als divers literatuurspel)
• 10.00 – 11.00 uur Aart den Ouden (vaste organist van deze kerk)
• 11.00 – 13.00 uur Paul Rotscheid (2e organist van deze kerk)
• 13.00 – 15.00 uur Aart den Ouden
• 15.00 – 15.30 uur Michiel Ras (organist te Leiden)
-x-x-x-